Tất cả mọi người nước ngoài ở Canada đều cần được cho phép bởi Bộ Di trú, Tị Nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) mới có thể làm việc hợp pháp tại Canada. Trừ những trường hơp đặc biệt, sự cho phép này được thể hiện bằng một giấy phép làm việc, còn được gọi là Work permit (WP).
Có 2 dạng giấy phép làm việc:
1. Giấy phép làm việc tại Canada dạng mở rộng (Open Work Permit – OWP)
- không quy định cụ thể nghề nghiệp và nơi làm việc, Giấy phép loại này được cấp cho:
- Vợ chồng hoặc người sống chung hợp pháp của một số đối tượng sinh viên hoặc người đang có Giấy phép làm việc tại Canada. Cụ thể ở đây là sinh viên đang theo học chương trình toàn thời gian, chương trình chính quy hoặc người đang có giấy phép làm việc với công việc ở NOC O, A hoặc B.
- Du học sinh đã hoàn tất chương trình học tại một Tổ chức giáo dục được chỉ định (DLI) được cấp giấy phép làm việc sau tốt nghiệp (PGWP).
- Du học sinh đang học một chương trình sau trung học tại các Tổ chức giáo dục được chỉ định (DLI). Giấy phép làm việc dạng này có thể gộp chung với Giấy phép học tập (Study Permit) hoặc là một Giấy phép làm việc riêng lẻ cho phép sinh viên được đi làm tối đa 20 giờ mỗi tuần trong thời gian học và không giới hạn thời gian, thời gian làm việc có thể trong kỳ nghỉ, nghỉ đông, nghỉ hè… Cần lưu ý du học sinh không được đi làm trong lúc đang học các khoá chuẩn bị như ESL, EAP hoặc các môn bổ túc cho chương trình học chính như Toán, Lý, Sinh…
- Đương đơn đã nộp hồ sơ xin thường trú ở một văn phòng Bộ Di Trú ở Canada hoặc nộp trực tuyến và đang ở Canda theo một Giấy phép làm việc hợp lệ.
- Đương đơn xin thường trú Canada của một hồ sơ bảo lãnh diện vợ chồng tại canada.
- Người tị nạn, người đang xin tị nạn, người được bảo vệ và người phụ thuộc của họ.
- Người đang có Giấy tờ tạm trú hợp lệ với hiệu lực trên 6 tháng.
- Vài dạng lao động trẻ tham gia vào các chương trình đặc biệt.
2. Giấy phép làm việc hạn chế Employer (Closed-Work Permit – CWP) hay còn gọi giấy phép làm việc đóng hạn chế nơi làm việc & tính chất công việc, áp dụng cho các trường hợp:
- LMIA-backed job offer: có thể làm việc với một giấy phép làm việc “đóng” dựa trên một Labour Market Impact Assessment (LMIA) được duyệt bởi Employment and Social Development Canada (ESDC)/Service Canada. Người sử dụng lap động phải theo đuổi quá trình xin LMIA để cung cấp cho bạn một công việc toàn thời gian, thường trực (không theo mùa/vụ) và không xác định thời hạn. Công việc có thể ở tất cả các NOC level kể cả C & D. Tuy nhiên, con đường định cư không hẳn dễ dàng cho các công việc ở hai level này vì không nhiều các chương trình định cư tiếp nhận.
- Trade-agreement job offer: bạn có thể làm việc với một giấy phép làm việc “đóng” nếu bạn đến từ một đất nước cụ thể có ký với Canada một hiệp định thương mại và nghề nghiệp của bạn nằm trong danh sách nghề nghiệp của hiệp định đó. Một công việc toàn thời gian & thường trực từ một doanh nghiệp đạt chuẩn ở Canada là điều kiện bắt buộc. (NAFTA, GATS, Cdn-Chile FTA, Cdn-Peru FTA, Cdn-Colombia FTA, Cdn-Korea FTA… là các ví dụ).
- Các trường hơp khác: bạn có thể làm việc ở Canada với ý định thực hiện các công việc có thể tạo ra và duy trì các lợi ích đáng kể về mặt xã hội, văn hoá hoặc kinh tế hoặc các cơ hội cho/việc làm đôi bên cùng có lợi của công dân hoặc thường trú nhân Canada (Intra-company transferee là một ví dụ). Tham gia vào các chương trình nghiên cứu hay các công việc liên quan đến từ thiên hoặc tôn giáo cũng có thể cho phép bạn được cấp giấy phép làm việc.
- Co-op Work permit: giấy phép làm việc đặc biệt được cấp cho du học sinh đang theo học các chương trình post-secondary mà việc đi làm full-time trong một thời gian nhất định là một phần của chương trình học. Cần lưu ý người được cấp WP dạng này chỉ được làm tại các nơi được chỉ định từ trường.
Những hạn chế của Giấy phép làm việc
Mỗi Work Permit tại Canada đều có những điều kiện và hạn chế, việc không tuân thủ các điều kiện và hạn chế này sẽ dẫn tới hậu quả nặng nề như huỷ Giấy phép làm việc và trục xuất, đồng thời ảnh hưởng tới khả năng định cư. Các điều kiện và hạn chế thường gặp:
- Chỉ được làm việc với chức danh cụ thể.
- Chỉ được làm việc với chủ lao động cụ thể.
- Chỉ được làm việc tại địa chỉ (văn phòng, nhà xưởng…) cụ thể.
- Không được làm các việc liên quan tới một số ngành nghề cụ thể.
- Phải rời Canada trước ngày cụ thể.
- Không được đi học, trừ khi được cho phép (lưu ý người đang giữ Giấy phép làm việc sau tốt nghiệp có thể xin Giấy phép học tập để học các khoá nâng cao, ví dụ như CPA…).
Những trường hợp được miễn Giấy phép Work Permit:
Nếu thuộc một trong những trường hợp sau, bạn sẽ được miễn Work Permit Canada:
- Đại diện nước ngoài.
- Thành viên gia đình của đại diện nước ngoài.
- Các vận động viên và các thành viên trong nhóm.
- Nghệ sĩ biểu diễn.
- Phóng viên tin tức, đội ngũ truyền thông.
- Diễn giả cộng đồng.
- Người tổ chức hội nghị.
- Người đến Canada vì mục đích kinh tế nhưng không tham gia vào thị trường lao động.
- Giáo sĩ.
- Trọng tài và các quan chức tương tự.
- Người kiểm tra và đánh giá.
- Nhân chứng chuyên môn hoặc điều tra viên.
- Quan chức chính phủ nước ngoài.
- Chăm sóc sức khỏe sinh viên.
- Thanh tra hàng không dân dụng.
- Phi hành đoàn.
- Thanh tra sự cố hoặc tai nạn hàng không.
- Việc làm trong khuôn viên trường.
- Quân nhân.
